Już nasi praprzodkowie uprawiali sport. Nie chodziło im o wygląd, tylko o to żeby, dzięki ćwiczeniom szybciej pokonywać przeciwnika, zdobywać łupy i wychodzić cało z opresji.

I już wtedy intensywny wysiłek włożony w to, by podnieść własne umiejętności przegrywał porównanie z ćwiczeniami na dopingu, czyli treningiem, który wspomagały substancje pochodzenia roślinnego. Krzepa i duże umiejętności były w tamtych czasach powodem do dumy i trudno się temu dziwić, jeśli weźmiemy pod uwagę spore ograniczenia jakie napotykali nasi przodkowie.

O popularności substancji wspomagających można mówić od V wieku przed naszą erą. Właśnie wtedy pojawiły się pierwsze wzmianki o tych środkach, które z czasem zyskały ważne miejsce w sporcie i sztukach walki. Były to, jak już wiemy sterydy, które powstawały na bazie ziół i roślin.

Pęd do doskonałości i szybszego osiągania celu cechował już starożytną cywilizację. Wystarczy spojrzeć na egipcjan, czy rzymian, by stwierdzić, że kult pięknej sylwetki narodził się właśnie w tamtych czasach. Grecy chcieli być jak najlepsi w sporcie, a Egipcjanie szukali skutecznej metody na problemy z impotencją i podkręcenie libido. Dobre efekty na niwie sportowej, które udało się osiągnąć ze wspomaganiem spowodowały rozszerzenia zastosowania mieszanek ziołowo – roślinnych.

Starożytni siłacze sięgali po te cudowne preparaty gdy musieli stanąć do walki, tyle, że potem chcieli więcej i więcej. O tych zamierzchłych czasów substancje dopingujące przeszły bardzo długą drogę, zostawiając za sobą całe pokolenia ćwiczących. John Hunter, chirurg ze Szkocji przeprowadził pierwszą udaną transplantację kogucich jąder, kurze i dokonał przy okazji zaskakującego odkrycia. Okazało się, że u kury pojawiły się cechy typowo męskie / kogucie.

Doszedł do skąd inąd słusznego wniosku, że obecność cech płciowych jest zależna od substancji jaka krąży we krwi. Na podobnej zasadzie działają sterydy. Przedawkowanie czy niewłaściwe ich użycie może doprowadzić do nabycia cech żeńskich lub męskich. Niesie też ze sobą ryzyko wystąpienia wielu poważnych konsekwencji z kalectwem i zgonem włącznie. Postęp badań doprowadził kolejnych odkrywców do wynalezienia testosteronu, a ostatecznie do stworzenia sterydów. Można powiedzieć, że wieki eksperymentów i badań doprowadziły do miejsca w którym jesteśmy obecnie.

Popularność sterydów w dyscyplinach sportowych

Trudno spekulować na temat skali zjawiska, ale na pewno wiele rekordów i medali udało się zdobyć z dużym udziałem sterydów. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku na arenę sportową wkroczyły sterydy anaboliczne i od razu wzbudziły spore zainteresowanie ze strony zawodników.

Oczywiście od razu pojawiły się procedury eliminacji dopingu sportowego. Przełomowe w tym względzie były Mistrzostwa Lekkoatletyczne Europy, które odbyły się w 1966 roku. To własnie wtedy przeprowadzono pierwsze testy anaboliczne po to by dokładnie zbadać specyfikę sterydów. Już dwa lata później udało się opracować metody skutecznego wykrywania sterydów anabolicznych w organizmach zawodników. Oczywiście nie ma metod doskonałych i stuprocentowo skutecznych, zwłaszcza w zestawieniu z zupełnie nowymi specyfikami o nieznanym składzie.

Sterydy w sporcie i medycynie

Do produkcji sterydów stosuje się alkohol, ratyfikowany olej sezamowy lub arachidowy, filtry jałowe PVDF. Współcześnie sterydy wykorzystuje się powszechnie do celów medycznych. Oczywiście dopingu sportowego nie udało się całkowicie wyeliminować. Nie można pominąć faktu, że powstał niedawno nawet doping genetyczny. Jeśli ktoś stosuje go nieumiejętnie może doprowadzić się do niepełnosprawności, a nawet śmierci.

Leki sterydowe używane są w różnego rodzaju schorzeniach. Głównie są to dolegliwości związane z układem odpornościowym. Sterydy spełniają ważną rolę w leczeniu chorób autoimmunologicznych. Często stosują je chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę Gravesa – Basedowa, toczeń, zapalenie nerek lub wątroby czy sarkoidozę. Sterydy są również wykorzystywane w chorobach układu oddechowego na przykład w astmie oskrzelowej. Leki steroidowe są też ważnym elementem terapii alergicznego nieżytu nosa i atopowego zapalenia skóry. Steroidy muszą stosować osoby po przebytym przeszczepie, bo dzięki nim organizm nie odrzuca nowego organu – hamują reakcje immunologiczne.

Kulturyści na koksie

Preparaty sterydowe pozwalają osiągnąć suchą masę mięśniową w krótkim czasie. Musiały więc spodobać się kulturystom. Do tego dzięki nim można uzyskać lepszą definicję mięśni i przyrost siły. Z chemicznego punktu widzenia, są to pochodne testosteronu lub 19 – nortestosteronu.

Działanie i rodzaje

Sterydy anaboliczne występują w formie tabletek i zastrzyków. Środki w formie iniekcji cieszą się sporym powodzeniem, głównie z uwagi na mniej szkodliwy wpływ na wątrobę. Są też znacznie szybsze w działaniu niż tabletki. Niektóre sterydy anaboliczne występują wyłącznie w formie zastrzyków, a niektóre jedynie w formie tabletek. Ich mechanizm jest podobny, działają na kilku płaszczyznach powodując: zwiększenie siły (nawet o 40%), przyrost masy mięśniowej (efekt wzmożonej syntezy białek) i redukcję tkanki tłuszczowej (wynik podkręcenia metabolizmu) i poprawę waskularyzacji.

Do tego dochodzi redukcja bólu stawów, bo środki wykazują te działanie przeciwzapalne, a także krótszy czas regeneracji, jako efekt wzmożonej syntezie białek. Działanie sterydów opiera się o stymulowanie receptorów androgenowych, które występują na powierzchni błon komórek. Sięganie po tego typu preparaty – z jednej strony powoduje występowanie cech typowo męskich (budowa ciała, barwa głosu, owłosienie, wzmożony poziom agresji. Z drugiej skutkuje pobudzeniem i zwielokrotnienie procesu powstawania nowych komórek, hamując rozpad już istniejących.

Skutki uboczne

Najczęstsze skutki uboczne stosowania preparatów sterydowych są widoczne gołym okiem to łysienie, trądzik (skutek użycia sterydów anabolicznych konwertujących do DHT), ginekomastia (w przypadku sterydów o silnej aromatyzacją do estrogenu), czy zmiana w zachowaniu. Są to też możliwe poważne konsekwencje zdrowotne: uszkodzenia wątroby, nerek nerek i trzustki, obniżenie libido, impotencja, niepłodność, zmiany miażdżycowe, które z kolei mogą prowadzić do zawału serca, zatorów i zakrzepów.

Podsumowanie Kwestia zadowalających efektów dzięki wspomaganiu się sterydami anabolicznymi w zasadzie jest niepodważalna. Wystarczyć wspomnieć przyrost dobrej jakości masy mięśniowej, ładną rzeźbę, redukcję tkanki tłuszczowej, wzrost siły i wytrzymałości wszystko to w krótkim czasie.

O takie rezultaty kulturystom/sportowcom chodzi najbardziej. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że przyjmowanie sterydów anabolicznych wiąże się z działaniami niepożądanymi. Im większa nieporadność, brak wiedzy, tym robi się poważniej. Siła, z jaką działają sterydy to wypadkowa wielu czynników, m.in. dawki, czasu zażycia, częstotliwości, samego środka sterydowego, aż w końcu cech osobniczych użytkownika.